THUẾ - AFFILIATE - SHOPEE 

2. Quy định về thuế như thế nào đối với những cá nhân kinh doanh Tiếp thị liên kết

Tuy Thông tư 111/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính do ban hành năm 2013 lúc chưa có khái niệm về affiliate ở Việt Nam nên không có quy định phù hợp về thuế đối với hình thức kinh doanh này nhưng những người làm đã đồng ý nộp thuế 10% doanh thu trước khi nhận thu nhập từ Shopee. Như vậy trước mắt những người làm affiliate đã thực hiện nghĩa vụ thuế cho nhà nước là 10% từ doanh thu (cao hơn mức Quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC là 7%: 5% thuế GTGT và 2% thuế TNCN, cao hơn mức thuế TNCN đối với kinh doanh vận tải công nghệ như Grab, Uber là 1,5%...)

Căn cứ mức tính thuế tại Phụ lục 1, Thông tư 40/2021/TT-BTC thì hình thức Hợp tác kinh doanh với tổ chức được áp dụng mức thuế là 5% thuế GTGT và 2% thuế TNCN. Đây là mức thuế phù hợp và đảm bảo kinh doanh có lợi nhuận cho lĩnh vực, ngành nghề này.

3. Liệu có hay không những cố tình sai phạm trong kê khai thuế cho đối tác của Shopee?

Khi Shopee trả lời cho các đối tác về khoản thuế có thể phát sinh ngoài mức khấu trừ đã đóng, Shopee luôn khẳng định với các đối tác là đã hoàn thành nghĩa vụ về thuế TNCN và không có khoản nào phát sinh trong quá trình hợp tác kinh doanh. Nhưng khi xảy ra sự cố Shopee viện dẫn Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC trong đó cho răng thu nhập của đối tác kinh doanh Tiếp thị liên kết là “tiền công, tiền lương”, với diễn giải cụ thể là c) Tiền thù lao nhận được dưới các hình thức như: tiền hoa hồng đại lý bán hàng hóa, tiền hoa hồng môi giới.

Có những sai phạm trong việc kê khai này đó là:

(1) Quy định chung về Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC về “Thu nhập từ tiền lương, tiền công” đó là

“Thu nhập từ tiền lương, tiền công là thu nhập người lao động nhận được từ người sử dụng lao động” (Thông tư 111/2013/TT-BTC tuy nhiên những người kinh doanh Tiếp thị liên kết là đối tác và không hề có quan hệ lao động cho Shopee (Điều 2 Nguyên tắc thỏa thuận chung giữa Shopee và bên đối tác liên kết).

(2) Những người hợp tác kinh doanh Tiếp thị liên kết với Shopee không trực tiếp làm đại lý hay bán bất cứ một sản phẩm nào của Shopee vậy không phải là đại lý bán hàng. Theo điều 150 Luật Thương mại số 36/2005/QH11 thì bên Môi giới bán hàng là Shopee do Shopee đã kí kết các thỏa thuận hợp tác với người bán hàng trên sàn TMĐT Shopee cũng như quy định điều khoản dịch vụ khi người mua hàng trên Shopee. Hơn nữa tại điều 152. Luật Thương mại số 36/2005/QH11 quy định Nghĩa vụ của bên được môi giới (Người bán hàng trên Shopee) thì 2. Trả thù lao và chi phí hợp lý khác cho bên môi giới. Trong thỏa thuận hợp tác, người bán hàng phải trả những khoản phí hoa hồng cho Shopee như vậy Shopee chính là bên Môi giới bán hàng trên sàn TMĐT

Qua các dẫn chứng trên thì rõ ràng Shopee đang khai báo thuế sai với Luật Thương mại, Thông tư 40/2021/TT-BTC. Chúng ta hãy đặt câu hỏi với bộ phận pháp chế của một công ty lớn tại sao lại có thể sai một cách nghiêm trọng như vậy? Do năng lực kém hay là có một sự cố ý sai phạm? Đằng sau của những sai phạm hàng loạt này là gì? Qua bài này hi vọng các cơ quan chức năng làm rõ trách nhiệm của các bên để đảm bảo quyền lợi chính đáng của cộng đồng những người làm kinh doanh tiếp thị liên kết tại Việt Nam.

Khoa Trần - Cộng đồng Tiếp thị liên kết Việt Nam (Vietnam Affiliate Marketing Community – VNAMC)